Konture i teksture XX veka - frotaž - papir i grafit

Autor: Slavica Lazić Dundas

12-23.3.2020.

Predmet je moje prijave na konkurs za samostalnu izložbu je serija radova nastala tokom 2019. godine pod nazivom “Konture i teksture XX veka – frotaž – papir i grafit“.

 

Koncepcijski ova serija radova nadovezuje se na  moje prethodne projekte- skulpture izlagane 2016. u galeriji SULUJ pod nazivom “Prazna mesta” i skulpture izlagane u Kulturnom Centru Zrenjanina 2019. pod nazivom “ Arhitektura negativa”. Zajednička nit im je postupak uzimanja otiska upotrebnih i dekorativnih kućnih predmeta ili ambalaže iz koje su ti predmeti izvađeni. U prethodnim projektima koristila sam uglavnom vajarske postupke uzimanja otisaka i konstruisanja,  dok sam  u ovom slučaju koristila crtačku  tehniku, tj. postupak frotaža.  

Frotaž je tehnika prislanjanja lista papira na površinu izabarnog predmeta i trljanja grafitnom olovkom po papiru ispod kog je predmet. Grafitni vrh olovke trljanjem prati promene vrednosti konture i teksture premeta ispod papira. U skladu s tim promenama i olovka može promeniti  intenzitet pritiska na papir. Rezultat tog postupka je nanošenje  različitih količina materijala grafita na papir. Stvara se efekat užih  i širih raspona u svetlini sive grafita, odnosno efekat stepenastog nijansiranja. Slika koju dobijamo otisak je predmeta ispod papira i ona zrači toplim prigušenim sjajem. Deci se obično da novčić da ga preslikaju, a može se uzeti i komad kore drveta neravne površine. 

Max Ernst, slikar nadrealizma, stvorio je u prvoj polovini XX veka tehniku frotaža. Svoje radove objavio je u zbirci Historie Naturelle, koja mi je ovog puta bila inspiracija. Učinilo mi se da kao što materijal granit od kog su napravljene skulpture faraona, govori više  od reči o snazi i sjaju  poretka egipatskog Carstva, tako isto i grafit kao  materijal govori o osetljivosti i istančanima nervima umetnika i uopšte čoveka, jednog vrlo turbulentnog vremena XX veka.   Grafit je nežan materijal,  prijatnog spoljašnjeg izgleda, prigušene topline i sjaja, to su njegove izvorne estetske vrednosti.  A frotaži Maxa Ernsta su me na to podsetili. Poželela sam i ja da uradim seriju frotaža s obzirom na to da je uzimanje otisaka bila i dosadašnja moja praksa.

Uzimala sam otiske predmeta  iz kućnog okruženja-   starih i nasleđenih  i nekih novih.  Jedni bi me činili usporenom,  zamišljenom, a drugi bi osvežili  moje raspoloženje. Neki su kupljeni u mestu gde živim, neki na putovanjima u okruženju, a neki u dalekim delovima sveta. Gledajući ih, u mislima bila sam i tu i tamo, lepo je biti kod kuće, ali i daljina privlači. Tu su i otisci dela zida i staklenih vrata iz kuće koju napuštamo, ključ vrata kuće koje više nema… Priča o predmetima uz koje putujemo kroz prostor i vreme rečena je i slikom, tehnikom frotaža, grafitom na papiru. Tako su dekorativna, upotrebna i simbolička svojstva predmeta uz koje smo živeli upisana u registar civilizacijskih vizuelnih obeležja.

Pored mnogo promenljivih i potrošenih estetskih vrednosti, postoje i one koje su konstante. Frotaž ,iako relativno mlada tehnika XX veka, za mene pripada grupi konstanti. Putem njega sam otkrila izvornu lepotu i plemenitost grafita i konture sopstvene ličnosti u dodiru sa nasleđem umetnosti XX veka.

SLAVICA LAZIĆ DUNDAS je rođena 1976. u Beogradu. Diplomirala (2001) i magistrirala (2008) vajarstvo na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu. Član ULUS-a od 2002. godine.                                                                                                             

SAMOSTALNE IZLOŽBE:

2019 Zrenjanin, Izložbeni salon Kulturnog centra Zrenjanina,  “Arhitektura negativa”, skulpture i objekti 

2016  Beograd, Galerija SULUJ, “Prazna mesta”, skulpture i objekti

          Beograd, Galerija Jugoexport, „Fantazije o sećanju i stvarnosti“ (sa M. Aranđelović i J. Aranđelović)

2013  Beograd, Umetnički centar, Univrezitetska biblioteka Svetozar Marković, „Oblici vremena“ (sa J.Aranđelović)

2012  Beograd, Galerija Remont, „Preslišavanje 4“(sa M.Ružičić i M.Crnobrnja)

          Kragujevac, Likovna galerija SKC-a, “Nemiri u nama”

2011  Beograd, Galerija beogradske tvrđave, Skulpture i crteži (sa B. Končarević i LJ. Zlatković Stokic)

          Lazarevac, Moderna galerija, “Fragmenti: tela, igračke, snovi” (sa B. Končarević i LJ. Zlatković Stokic)

2010  Zemun, Stara Kapetanija, “Imaginarna anatomija” (sa B. Končarević i LJ. Zlatković Stokic)

2009  Beograd, Galerija Doma omladine, „Putovanje limbom“, skulpture i fotografije

          Grocka, Kulturni centar Rančićeva kuća, „Telo“ (sa B. Končarević i LJ. Zlatković Stokić)

          Užice, Narodni muzej, „O memoriji, jeziku i telu“(sa B. Končarević i LJ. Zlatković Stokic)

2008  Beograd, Prodajna galerija Beograd, „Svet koji nastaje“, kolaži

          Beograd, Galerija FLU, „Dvostruka tela, skulpture...“ magistarska izložba

2004  Beč, Siemens artlab-a i Galerija Ernst Hilger (kolaži)

          Beograd, Galerija Ilije M. Kolarca , Izložba kolaža

     

GRUPNE IZLOŽBE:

2019   Zrenjanin, Galerija Kulturnog Centra, decembar 2019, „30x30“

2019   Majdanpek, Centar za kluturu Majdanpek, XVII Međunarodna izložba „Žene slikari 2019“

2019   Beograd, Art Centar, januar 2019, 30x30“; Pančevo, Kulturni centar, januar/februar, „30x30“;Sremska

           Mitrovica, Muzej Srema, mart 2019, „30x30“; Novi Sad, Kulturni centar, april 2019, „30x30“

2018   Zrenjanin, Galerija Kulturnog Centra, decembar 2018, „30x30“    

2018   Majdanpek, Centar za kluturu Majdanpek, XVI Međunarodna izložba „Žene slikari 2018“

          

2017   Majdanpek, Galerija Hotela Golden Inn, VIII Međunarodna izložba “Umetnost u minijaturi MajdanArt 2017”

           Beograd, Mala Galerija Doma vojske Srbije, “Beograd, Grad u kome stvaram 2017”, 29.08-21.09. 2017.

           Beograd, Galerija SULUJ, međunarodna izložba Meka skulptura – teške misli, 10.08-08.09. 2017.

           Beograd, Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić, ULUS, Izložba Vajari Srbije 2017, 13.07-07.08.2017.

2017   Pančevo, Kulturni centar, januar 2017,“30x30”; Beograd, Art centar, februar 2017, “30x30”; Sremska

           Mitrovica, Muzej Srema, mart 2017, “30x30”;

2016   Zrenjanin, Kulturni centar, decembar 2016, “30x30”

           Beograd, Paviljon Cvijeta Zuzorić,Trijenale proširenih umetničkih  medija 2016

           Majdanpek, Centar za kulturu Majdanpek, XIV međunarodna izložba “Žene slikari 2016”

           Gornji Milanovac, Kulturni centar Gornji  Milanovac, 13. Međunarodni Bijenale umetnosti minijature

2016   Pančevo, Foaje Kulturnog centra, januar 2016,“30x30”; Beograd, ArtCentar, februar 2016, “30x30” ;

           Sremska Mitrovica, Muzej Srema, mart 2016, “30x30”;

           

2015   Zrenjanin, Kulturni centar, decembar 2015, “30x30”

           Beograd, Galerija RTS-a, “Pomeranje granica II”

           Beograd, Galerija u Kući Kralja Petra, „Umetnici i saputnici“

           Beograd, Galerija Singidunum, “Beograd, grad u kome stvaram”

           Majdanpek, Petrovac na Mlavi, Beograd, MajdanArt 2015,VI međunarodna izložba Umetnost u minijaturi

           Majdanpek, Centar za kulturu Majdanpek, XIII međunarodna izložba “Žene slikari 2015”

2014   Kragujevac, Kontakt galerija Studentskog kulturnog centra, Kolekcija likovnih radova SKC Kragujevac, “10+”

2011   Niš, Savremena galerija, Paviljon u tvrđavi, Likovna kolonija „Sićevo 2011“

           Beograd, Galerija Doma kulture Studentski grad, „Žena koje nema“

           Beograd, Galerija 73, “Pogledi 2011”

2010   Austrija, Eisenstadt, zamak Esterhazy, Central Europe Revisited III

           Francuska, Sent Etjen, Muzej moderne umetnosti, “Local line 3”  

           Gornji Milanovac, X Međunarodni bijenale umetnosti minijature

           Majdanpek, Centar za kulturu Majdanpek, VIII međunarodna izložba “Žene slikari 2010”

           Beograd, MIKSER 2010, Telenor kolekcija srpske savremene umetnosti

           Beograd, Magacin u Kraljevića Marka,” Serbiart”(srpska savremena umetnost)      

2009   Beograd, Prolećna Izložba, Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić

           Beograd, Bijenale crteža i male plastike, Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić

           Grocka, Centar za kulturu “Rančićeva kuća”, “Otvorena komunikacija”

           Nemačka, Saarbrucken, Galery Nauwieser 19, „Urban Bridges“

           Švedska, Orebro, Konstfrämjandet Bergslagen, “Little Europe”

           Smederevo, Galerija savremene umetnosti, “Reciklirani svetovi”

2008   Beograd, NOVA galerija, Inaguraciona izložba Nove galerije

           Beograd, Muzej “25. Maj”, “BOOK- ART OBJECT”, Punkt za umetnički eksperiment

           Rumunija, Bucharest, ROLL UP ART, Public Art Project “I love Bucharest”

           Smederevo, Galerija Centra za kulturu, VI bijenale likovnih I primenjenih umetnosti

           Majdanpek, Centar za kulturu Majdanpek, VI međunarodna izložba “Žene slikari 2008”

           Beograd, Paviljon Cvijeta Zuzorić, Telonor kolekcija srpske savremene umetnosti

2007   Čačak, Galerija Doma kulture, “Prošireno područje tela”, projekat grupe autorki

           Beograd, Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić, Prolećna izložba

2006   Smederevo, Galerija savremene umetnosti, ”Dezorg”, projekat grupe Dezorg

           Beograd, Galerija Doma kulture Studentski grad, ”Telo, skulpture”, projekat Nene Daković

2005   Beograd, Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić, Prolećna izložba

           Beograd, Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić, VII beogradski bijenale crteža i male plastike

2004   Salcburg, Grac, Bukurešt, Zagreb, Ljubljana, Beč, Bratislava, Sofija, Sarajevo,       

         ”CENTRAL - New Art From New Europe”; galerija Ernst Hilger, Siemens_artlab i Bank Austria

           Austrija, Beč, Siemens_artlab, Artlab Kunstler

           Švedska, Stokholm, Skulpturens Hus,”Relational Beauty” (autori  Maja Ćirić & Camilla Larsson)

           Vršac, Kulturni centar Vršac, VI bijenale mladih, ’’It’s not a scooner - it’s a sailboat”, Izložba povodom   

           konkursa za nagradu ’’Mangelos’’ (uži izbor)

           Beograd, Galerija Remont, ”Transformacija” (autori Slobodan Jovanović i Saša Janjić)

2003   Beograd, Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić, Prolećna izložba 

           Beograd, Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić, VI bijenale crteža i male plastike

           Beograd, Galerija NU Braća Stamenković, VII grupna izložba “Portret kroz vreme”

2002   Beograd, Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić, Novi članovi 2002.

2001   Beograd, Galerija Kuća Đure Jakšića, grupna izložba kolaža

           Beograd, Galerija Singidunum, VII beogradska mini art scena

           Beograd, Galerija Doma omladine, XXX  izložba crteža i skulptura malog formata studenata FLU

2000   Beograd, Galerija Doma omladine, XXIX  izložba crteža i skulptura malog formata studenata FLU

1999   Beograd, Galerija Singidunum, V beogradska mini art scena

           Beograd, Galerija NU Braća Stamenković, III kolektivna izložba “Portret kroz vreme”

           Beograd, Galerija NU Braća Stamenković, XXI grupna izložba crteža

           Beograd, Galerija Doma kulture Studentski grad, X bijenale jugoslovenskog studentskog crteža

           Beograd, Galerija Doma omladine, XXVIII izložba crteža i skulptura malog formata studenata FLU

1998   Beograd, Galerija Doma omladine, XXVII izložba crteža i skulptura malog formata studenata FLU  

NAGRADE I OTKUPI:

2015  Majdanpek, Nagrada za skulpturu na XIII međunarodnoj izložbi “Žene slikari 2015”

2008  Beograd, otkup za kolekciju gradskog Sekrtarijata za kulturu (skulptura)

2007  Beograd, otkup za Telenor kolekciju (skulptura)

2004  Austrija, Beč, otkup Galerije Ernst Hilger i Siemens artlab-a (kolaži)

          Beograd, Nagrada ”Sreten Stojanović-vajar” za rezultate postignute u skulpturi

2001  Beograd, Nagrada ”Kuzmanović” za portret

          Beograd, Nagrada SO Savski Venac za skulpturu u kamenu

2000  Beograd, Nagrada  Galerije “Pero”