Srpski PEN centar na Kongresu Međunarodnog PEN u Indiji Apel protiv cenzure i populizma

Na Kongresu PEN učestvovalo je preko 400 pisaca iz celog sveta koji su razgovarali o radu ove globalne federacije pisaca, prevodilaca i urednika, o statusu književnosti i kulture u uslovima globalizacije, kao i o sve izraženijim pritiscima na slobodu govora i izražavanja na različitim tačkama sveta.

 

Srpski PEN centar aktivno je učestvovao u radu Kongresa Međunarodnog PEN koji je održan u gradu Pune u Indiji, rodnom mestu Mahatme Gandija, čiji su skromni spomenik i veliki centar za istraživanje njegovog dela i ideja najvažniji kulturni objekti u gradu.

Srpski PEN centar su na Kongresu PEN predstavljali Vida Ognjenović i Gojko Božović. 

 

Ovaj Kongres Međunarodnog PEN bio je izbornog karaktera. Novi mandat na mestu predsednice Međunarodnog PEN dobila je književnica Dženifer Klement, dok su izabrana i tri nova potpredsednika PEN: Ngugi Va Tongo, Perumal Murugan i Najantara Sagal.

Na ovom kongresu u Međunarodni PEN primljeno je nekoliko novih PEN centara: Moskovski PEN, Irački PEN, PEN Zelenortskih ostrva, PEN Gvineje Bisao i PEN sa sedištem u australijskom gradu Pertu.

Generalna skupština PEN je usvojila niz rezolucija koje govore o važnim pitanjima savremenog trenutka, od imigacione politike do denuklearizacije, od rezolucija koje u centar pažnje uzimaju autoritarne populističke vlasti u Turskoj ili Mađarskoj do rezolucija koje govore o opadanju slobode govora u Australiji ili o pitanjima autorskih prava i digitalnih sloboda. Kongres je posebne panele posvetio raširenom govoru mržnje, ksenofobiji, različitim oblicima cenzure, kao i strategijama vlasti u sve većem broju zemalja da postupcima defamacije ili optužbama za blasfemiju ograniče slobodan i kritički govor. Veliki broj pisaca i novinara nalazi se u zatvorima širom sveta, u različitim zemljama, ali pod vrlo sličnim optužbama za ugrožavanje poretka i stabilnosti. Samo u Turskoj preko 170 pisaca i novinara nalazio se u zatvoru. Ovoga meseca u Turskoj je zakazano na desetine suđenja piscima, novinarima i viđenim intelektualcima kojima će u ime Međunarodnog PEN-a prisustvovati potpredsednik Eugen Šuljgin.

Kongres PEN je upozorio na rastuću opasnost od potiskivanja davno osvojenih demokratskih sloboda i standarda i na činjenicu da se u sve većem broju zemalja pribegava nekom od oblika pritiska i cenzure, čemu su izloženi kako književnost, tako i klasični i novi mediji. Budući da su na Kongresu PEN u Pune učestovali pisci sa svih kontinetata i iz gotovo svih delova sveta, njihova izlaaganja na generalnoj skupštini PEN i na programskim panelima pretvorila su se u snažno svedočenje o opasnostima cenzure i neslobode, autokratije i populizma.

U pripremi za obeležavanje stogodišnjice osnivanja Međunarodnog PEN, pokrenuta je inicijativa za osnivanje Digitalnog arhiva PEN kao dragocenog izvora za razumevanje istorije moderne svetske književnosti i društvenih okolnosti njenog nastanka. Srpski PEN centar će za Digitalni arhiv PEN pripremiti materijal kojim će na reprezentativan način predstaviti srpsku književnost modernog doba i istoriju Srpskog PEN centra.

Na Kongresu u Pune predstavljena je Antologija najbolje književnosti u kojoj su zastupljeni pisci iz 42 zemlje sa 6 kontinenata. Antologija je objavljena na engleskom jeziku, a u njenom ovogodišnjem izdanju objavljen je esej Vide Ognjenović o kiču kao vitalnom faktoru u doba globalizma. Antologija najbolje književnosti kao jedinstven projekat predstavljanja i promovisanja savremene svetske književnosti u različitim žanrovima (poezija, proza, esej) ustanovio je PEN Južne Koreje. Na Kongresu u Pune pokrenuta je inicijativa da se formira međunarodni urednički odbor koji bi ubuduće pripremao ovu antologiju savremene svetske književnosti u čije bi objavljivanje u formi godišnjih izdanja bio uključen Međunarodni PEN.

 

Učesnici Kongresa Međunarodnog PEN posetili su Centar „Mahatma Gandi“, kao i Univerzitet u Pune.