Učestvuju: dr Stanislava Barać, Institut za
književnost i umetnost; dr Lada Stevanović, Etnografski institut SANU/Cejus;
prof. dr Ildiko Erdei, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu; dr Sanja
Petrović Todosijević, Institut za noviju istoriju Srbije/Cejus. Moderator: dr
Srđan Atanasovski, Muzikološki institut SANU, koordinator Centra za
jugoslovenske studije.
Tribinom Stvaranje Jugoslovena otpočeće se razgovori na temu Sto godina od osnivanja Jugoslavije
koje organizuju Centar za jugoslovenske studije (Cejus) i Dom omladine, Beograd
(DOB). Učesnici i učesnice tribine Stvaranje Jugoslovena pokušaće da odgovore
na brojna pitanja koja zadiru u problematiku stvaranja jugoslovenske nacije,
procese „stvaranja“ Jugoslovena „odozgo“ ali i njima srodne i spontanije
procese „stvaranja“ Jugoslovena „odozdo“ Politika „privođenja“ građana
jugoslovenskoj državi ali i zvaničnoj ideologiji razmatraće se od vremena Prvog
svetskog rata i Ujedinjenja 1918. preko vremena postojanja jugoslovenske države
kao kraljevine a onda i socijalističke republike. Zvanična politika države koja
je, između ostalog, trebalo da dovede do konstruisanja jugoslovenskog
identiteta, razmatraće se kroz analizu politike konstruisanja jugoslovenske
književnosti, pisanja jugoslovenskih časopisa za decu sa posebnim osvrtom na
pisanje časopisa „Jugoslovenče“ koji je izlazio pre Drugog svetskog rata,
simbole pionirskog identiteta ali i zvaničnu politiku obrazovanja i vaspitanja
koja je u Jugoslaviji krajem pedesetih početkom šezdesetih godina XX veka
dovela do „masovne proizvodnje“ tzv. „srećnog detinjstva“. Politika „stvaranja“
Jugoslovena razmatraće se kao veoma dinamična ali ne i izolovana u odnosu na
druge procese koji su obeležili period postojanja kako Jugoslavije kao
kraljevine tako i socijalističke Jugoslavije.
dr
Stanislava Barać (1977, Zrenjanin) je naučna
saradnica Instituta za književnost i umetnost (Beograd). Glavna oblast
istraživanja su joj: srpska i jugoslovenska književnost 20. veka s posebnim
osvrtom na period između dva svetska rata, ženska književnost i feministička
periodika. Autorka je dve monografske studije: Avangardna „Misao“ (2008) i
Feministička književnost. Žanr ženskog portreta u srpskoj periodici 1920-1941
(2015).
dr
Lada Stevanović (1974, Zagreb) je viša naučna
saradnica Etnografskog instituta SANU i jedna od osnivačica Centra za
jugoslovenske studije. Između ostalog, bavi se pamćenjem i nacionalnim
identitetom odnosno pre svega načinom na koji je konstruisano jugoslovenstvo.
Autorka je monografije Laughing at the Funeral: Gender and Anthropology in the
Greek Funerary Rites (2009).
prof.
dr. Ildiko Erdei (1965, Kovin) je vanredna
profesorka na Odeljenju za etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta
Univerziteta u Beogradu. Bavi se antropologijom materijalne kulture, rodnim
studijama i odnosom između ekonomije i kulture. Autorka je većeg broja radova.
Između ostalog, napisala je sledeće monografske studije: Antropologija
potrošnje (2008) i Čekajući Ikeu. Potrošačka kultura u postsocijalizmu i pre
njega (2012).
dr
Sanja Petrović Todosijević (1977, Šabac) je naučna
saradnica Instituta za noviju istoriju Srbije (Beograd) i jedna od osnivačica
Centra za jugoslovenske studije. Bavi se društvenom istorijom Srbije i
Jugoslavije u periodu posle Drugog svetskog rata sa posebnim osvrtom na
istoriju detinjstva i obrazovanja i istorijom Drugog svetskog rata. Autorka je
monografije Za bezimene. Delatnost UNICEF-a u Federativnoj Narodnoj Republici
Jugoslaviji 1947-1954 (2008).
O
moderatoru:
dr
Srđan Atanasovski (1983, Kumanovo) je naučni
saradnik Muzikološkog instituta SANU i koordinator Centra za jugoslovenske
studije. Područja njegovog naučnog interesovanja obuhvataju studije
nacionalizama, studije slušanja i zvučnih predela i posmarksističke teorije.
Autor je monografije Mapiranje Stare Srbije: Stopama putopisaca, tragom narodne
pesme (2017).
O
ciklusu:
Sto godina od osnivanja Jugoslavije
Na samom početku
filma Igora Pretnara "Pet minuta raja" (1959) glavni junak kaže:
“Nisam živeo dugo ali sam živeo mnogo”. Reči junaka čuvenog filma izgovorenene
šezdeset godina posle nastanka filma koga je potpisao jedan od najznačajnijih
predstavnika jugoslovenske kinematografije, dvadeset šest godina pošto je
Arbitražni komitet Evropske zajednice poznat kao Badinterova komisija utvrdio
da jugoslovenska država više ne postoji, vraćaju nas na početak odnosno 1.
decembar 1918. godine i njeno proglašenje.
Tokom svog,
skoro sedam i po decenija dugog postojanja, jugoslovenska država prošla je kroz
dva ključna i jasno definisana razdoblja – period postojanja kraljevine i
period postojanja socijalističke Jugoslavije. Prolazeći kroz različite faze u
svom društvenom, političkom i kulturnom razvoju (i kao kraljevina i kao
socijalistička republika), baštineći tragično iskustvo Drugog svetskog rata i okupacije zemlje, jugoslovenska država
je predstavljala značajan okvir za odrastanje brojnih generacija čiji se
predstavnici i dan danas na vrlo različite načine referiraju na iskustvo života
u „ovoj“ ili „onoj“ Jugoslaviji.
Brojne „žive“
rasprave koje se vode o pitanjima vezanim za postojanje jugoslovenske države,
njen raspad i nasleđe, kako u okvirima naučne zajednice tako i u okviru šire
javnosti, medijima, koji više nego ikada ranije igraju značajnu ulogu u procesu
konstruisanja sećanja na Jugoslaviju i njene simbole, na prostoru svih država
naslednica Jugoslavije pa i u Republici Srbiji, ukazuju na potrebu da se sto
godina od njenog nastanka govori i polemiše o Jugoslaviji.
Centar za
jugoslovenske studije (Fakultet za medije i komunikacije) i Dom omladine
Beograda organizovaće tokom 2018. godine tribinu pod nazivom „Sto godina od
osnivanja Jugoslavije“. Na tribini koja će se realizovati kroz niz razgovora
ali i predavanja na teme koje zadiru u pitanja politike i prakse života u
jugoslovenskoj državi i „posle nje“ (identitet, praznike, simbole, obrazovnu
politiku, kulturnu politiku, umetničko stvaralaštvo, mapiranje javnog prostora,
popularnu kulturu, raspad Jugoslavije, sećanje na Jugoslaviju, jugoslovensko
nasleđe) predstaviće se brojni istraživači i istraživačice različitih fenomena
koji se vezuju za postojanje i raspad jugoslovenske države.
Tribina koja će
biti realizovana u periodu od februara do decembra meseca 2018. godine otvoriće
se raspravom o identitetu tj. ideološkim obrascima i mehanizmima konstruisanja
jugoslovenskog identiteta. Učesnici i učesnice tribine pokušaće da kroz analizu
politike „privođenja“ građana ideologiji ali i državi, pokažu na koji su se
način „stvarali“ Jugosloveni. Pored procesa izgradnje nacionalnih odnosno
nadnacionalnog identiteta u fokusu elaborata učesnika i učesnica tribine biće i
mariginalne društvene grupe (žene, deca, LGBT populacija) čija afirmacija u
period postojanja, pre svega socijalističke Jugoslavije, ukazuje na dinamiku
modernizacijskih procesa u jugoslovenskom društvu u periodu posle okončanja
Drugog svetskog rata. Značajan segment tribine biće posvećen analizi praznika i
simbola kao i njihovom mestu u procesu kohezije Jugoslovena bez obzira na
njihovo socijalno poreklo, nacionalnu pripadnost, pol, uzrast. Nekoliko
segmenata tribine biće posvećeno analzi umetničkih praksi u jugoslovenskoj
državi sa posebnim osvrtom na umetničke pokrete bez kojih se ne mogu razumeti
integrativni ali ni dezintegrativni procesi koji su doveli do kraja
Jugoslavije. Na samom kraju, poslednja tri segmenta tribine biće posvećena
politikama i praksama koje su proizašle iz raspada jugoslovenske države 1992.
godine. Učesnici i učesnice tribine pokušaće da kroz analizu praksi, koje nisu
zaobišle ni jedno postsocijalističko društvo pa ni nacionalne države koje su
nastale na prostoru bivše Jugoslavije, kao što su: redefinisanje javnog
prostora, promenu odnosa prema antifašističkom nasleđu i nasleđu Drugog
svetskog rata, viđenje Jugoslavije i Jugoslovena kroz nove muzejske postavke
ukažu na sećanje na Jugoslaviju kao na jedno od najdinamičnijih polja
istraživanja u procesu sagledavanja kako „daleke prošlosti“ tako i aktuelne
stvarnosti.
Namera ove tribine je da otvori „živu“
diskusiju i uspostavi dijalog između „profesionalnih“ poznavaoca Jugoslavije
(iz oblasti istorije, etnologije/antropologije, sociologije, muzikologije,
filozofije, teorije književnosti, istorije umetnosti) i šire javnosti,
pokazujući dokle se u promišljanju Jugoslavije stiglo, sto godina nakon njenog
nastanka.
Нема коментара:
Постави коментар