XXI Slobodna zona

 

Filmski festival Slobodna zona osnovan je 2005. godine kao prvi festival u Srbiji posvećen angažovanim dokumentarim i igranim ostvarenjama iz celog sveta koja se bave ljudskim pravima, društvenim pojavama i problemima, temama širokog socijalnog spektra. Od 2013. godine organizuje se istovremeno u tri grada, Beogradu, Novom Sadu i Nišu, a 2023. priključen je i Kragujevac.

 

Ovogodišnje, 21. izdanje festivala Slobodna zona održava se od 5. do 10. novembra u Beogradu, Novom Sadu, Nišu i Kragujevcu. Deo programa održava se u Dvorani Kulturnog centra Beograda, sa projekcijama filmova od 17 i 19 časova. Ulaznice, po ceni od 400 dinara, u prodaji su od petka, 24. oktobra, a radno vreme blagajne DKC-a je od 12 do 18 sati. Filmski festival Slobodna zona otvara prostor za preispitivanje i razumevanje ljudskih prava, društvenih pojava i problema u svetu i regionu. Već dvadeset godina, Slobodna zona ohrabruje publiku da preispita svoje vrednosti, predrasude i podelu odgovornosti u socijalnom i kulturnom kontekstu u kojem živi.

Festival ove godine neće imati svečano otvaranje, a publika će moći da gleda filmove, počev od srede 5. novembra, u svih 10 bioskopskih dvorana. Beogradski program biće prikazivan u Domu omladine, Dvorani Kulturnog centra Beograda, Takvud sinepleksu, Sinepleksu Ušće, Art bioskopu Kolarac i Ustanovi kulture Parobrod.

U Novom Sadu publika će moći da pogleda filmove u Areni sinepleks i Kulturnom centru Novog Sada, dok će lokalni Sinepleksi ugostiti gledaoce u Nišu i Kragujevcu.

Kompletan program nalazi se na sajtu slobodnazona.rs.

Prodaja karata počinje u četvrtak, 23. oktobra.

 

Na festivalu se premijerno prikazuje 37 igranih i dokumentarnih ostvarenja iz 20 zemalja, koji donose snažne, emotivne i provokativne priče – od društvenih preispitivanja do intimnih portreta – istražujući svet očima onih koji su se usudili da sanjaju da ga promene. Na programu su pobednici najvažnijih svetskih festivala, koji su svojim kontraverznim i subverzivnim karakterom uzburkali ne samo festivalsku, nego i redovnu bioskopsku publiku širom sveta.Slobodna zona je član Međunarodne mreže festivala filmova o ljudskim pravima (Human Rights Film Network) i partner u Balkanskoj dokumentarnoj distributivnoj mreži zajedno sa festivalima i organizacijama iz regiona: ReStart iz Zagreba, Dokufest iz Prizrena, Makedox iz Skoplja, Demiurg iz Ljubljane i Underhill iz Podgorice.

Slobodna zona donela je jedan potpuno novi narativ za filmsku i festivalsku scenu u Srbiji i novu dimenziju posmatranja filma – kao sredstva za obrazovanje, za otvaranje važnih tema, pionirski prostor za dijalog i debate.  Od samog početka ohrabruje i poziva publiku da preispita svoje vrednosti, predrasude i podelu odgovornosti u socijalnom i kulturnom kontekstu u kojem živi. Festival i dalje, zajedno sa svojom publikom, traži odgovore i ukazuje na nepravdu prema ranjivima i neprivilegovanima, prema prirodi i resursima. Filmskim programom i vrednostima za koje se zalaže, šalje poruku da je čovek vredan da se njime i dalje njime bavimo i borimo za njegova prava. Kroz svoje filmske i prateće programe Slobodna zona ugostila je neke od najznačajnijih reditelja, teoretičara, kritičara, filozofa i drugih javnih ličnosti iz regiona.

Šta se dogodi kada stranci postanu porodica otkriva jedan od najuglednijih nemačkih autora, Kristijan Pecold, u misterioznoj drami „Ogledala br. 3”.

Paula Ber glumi pijanistkinju Lauru koja, nakon saobraćajne nesreće, pronalazi utočište u kući nepoznate žene, njenog supruga i sina. Kada sve četvoro počnu da grade neku vrstu porodične rutine, taj zajednički život otkriće potisnute senke prošlosti.

 

Triler „Histerija” smešten je na filmski set u Nemačkoj. Kada je, za potrebe jedne scene, na snimanju spaljen Kuran, multietnička filmska ekipa upada u međusobna previranja. Na prvi pogled obična i bezazlena situacija pokreće lavinu sumnji, stereotipa, nepoverenja i optužbi. U glavnoj ulozi je Devrim Lingnau, glumica iz Netfliksove serije „Carica”, a reditelj Mehmet Akif Bujukatalaj 2019. bio je proglašen u Berlinu za najboljeg debitanta.

„Rjuiči Sakamoto: Koda” Stivena Nomure Šibla prati životni put Sakamota od tehno pop zvezde do filmskog kompozitora ovenčanog Oskarom i vodećeg aktiviste protiv nuklearne energije koji se vratio muzici posle dijagnostikovanog kancera.

Kako su se, kroz životnu priču jedinog jugoslovenskog oskarovca Dušana Vukotića, prelamala društveno-politička dešavanja druge polovine 20. veka predstavio je Senad Šahmanović u dokumentarcu „Vude, ti si pobijedio!”. On je osvetlio i značaj kinematografije jedne male zemlje poput Jugoslavije na globalnoj sceni ‒ Vukotićev „Surogat” (1961) bio je prvi neamerički animirani film koj je do tada osvojio Oskara ‒ i odlazak svega toga u etar, kada je počelo njeno raspadanje.

Najnoviji dokumentarac Olivera Stouna, „Lula”, prati Luiza Inasija da Silvu, predsednika Brazila. Stoun istražuje uspon, pad i trijumfalni povratak voljenog brazilskog lidera na mesto predsednika 2023. nakon 19 meseci provedenih u zatvoru.

Rečima samog reditelja, „Lula” je upozorenje o sve većoj opasnosti koju pravosudni ratovi predstavljaju za demokratije širom sveta, a njegov junak simbol nečega što smo pomalo zaboravili: dobrog, liberalnog i miroljubivog predsednika.

„Lajza Mineli: Sjajna i apsolutno istinita priča” Brusa Dejvida Klajna je omaž velikoj filmskoj zvezdi, jednoj od malobrojih koja je osvojila skoro sve nagrade koje su se mogle osvojiti: Toni, Emi, Gremi, Oskar…

 

Glavni program

Okosnicu festivala čine Međunarodna selekcija i Regionalna selekcija „Horizonti Balkana” iz kojih najbolja ostvarenja (po ocenama žirija) dobijaju nagrade za Najbolji angažovani film. Žiri sačinjen od srednjoškolaca odlučuje o najboljem filmu iz programske linije za mlade, EU Teen Zone (koja je do 2023. bila razdvojena na Selekciju 14 + i Selekciju 8+). Od 2023. nagrada za najbolji film se dodeljuje i u novoustanovljenoj selekciji Prva dva koraka, posvećenoj prvim i drugi rediteljskim ostvarenjima. Svake godine gledaoci aktivno učestvuju, davanjem svojih ocena, u izboru za Nagradu publike.

Među programskim celinama su i Ženska linija (Women Line), Zelena zona (Green Zone), i Zona bez granica (Zone Without Borders).

 

Prateći programi

 

Govorni/debatni program Noćni razgovori dodatno je uticao na vidljivost festivala i pojačao kontakt i interakciju sa publikom. Od 2018. je promenio formu i pod nazivom Kompas Slobodne zone okuplja filozofe, politikologe, kulturne radnike i druge javne ličnosti da zajedno sa publikom diskutuju o temama koje pokreću filmovi sa festivala. Sonar prepoznaje i ispituje granice dokumentarnog filma i arhivskog materijala kao medija u savremenom društvu, internetu i društvenim mrežama. Digitalni propeler je namenjen profesionalcima iz filmske industrije iz celog sveta okrenut ka istraživanju distribucije filma digitalnim putem, a zahvaljujući programu Cross Media (2014 – 2016) Slobodna zona bila je jedan od prvih festivala, u međunaordnim okvirima, koji je otvorio prostor za nove tehnologije u službi pripovedanja.

 

PROGRAM U DVORANI KULTURNOG CENTRA BEOGRADA

 

SREDA, 5. novembar

17:00 Ako si uplašena „stisni zube“ i nasmej se (režija: Mari Luize Lener)

19:00 Ni reči (režija: Hana Slak)

 

ČETVRTAK, 6. novembar

17:00 Crveni tobogan (režija: Nebojša Slijepčević)

Ramizovo leto (režija:  Dejan Kožul)

19:00 Vude, ti si pobedio! (režija: Senad Šahmanović)

 

PETAK, 7. novembar

17:00 Temelj (režija: Kinga Mihalska)

19:00 Kako zaraditi milione pre nego što baka umre (režija: Pat Bunitipat)

 

SUBOTA, 8. novembar

17:00 Pisma iz Melna (režija: Martina Prisner)

19:00 Mačke (režija:  Danilo Stanimirović)

Domaći teren (r. Lidija Zelović)

 

NEDELJA, 9. novembar

17:00 Stavi dušu na dlan i hodaj (režija: Sepide Farsi)

19:00 Srećni praznici (režija: Skandar Kopti)

 

PONEDELJAK, 10. novembar

17:00 Ljubav (režija: Izabel Kušet)

19:00 Voljena (režija: Lilja Ingolfsdotir)