XIV BINA - Beogradska internacionalna nedelja arhitekture /Pozitivno aktivno

Od 9. do 30. maja u Beogradu, Novom Sadu i Pančevu

XIV Beogradska Internacionalna Nedelja Arhitekture – BINA 2019.

BINA 2019 / POZITIVNO–AKTIVNO

Tema četrnaeste Beogradske internacionalne nedelje arhitekture – BINA 2019, POZITIVNO/AKTIVNO, skreće pažnju na aktuelne i vanvremenske primere delovanja u urbanističko-arhitektonskoj praksi koje karakteriše pozitivan i proaktivan pristup razumevanju i rešavanju prostornih problema. Program BINA održava se od 9. do 30. maja u Beogradu, Novom Sadu i Pančevu, i pruža uvid u vrednosti, savremena tumačenja i naznake mogućih novih namena arhitekture nastale u periodu modernizma, viđena očima „Y“ generacije (milenijalci). 

Istovremeno, kroz različite formate - izložbe, predavanja, filmove i instalacije BINA predstavlja savremenu arhitektonsku praksu koja nastaje u potpuno drugačijem društvenom, političkom i tehnološkom kontekstu, čije su osnovne karakteristike: brzina, diktat kapitala, fleksibilnost i transdisciplinarnost. Kako biti profesionalan, ostvariti željene standarde, a istovremeno ostati veran etičkim postulatima struke teme su o kojima će se raspravljati na BINA 2019. 

Kao i prethodnih godina, program manifestacije je podeljen u pet programskih celina: U fokusu, izložbe, predavanja i seminari, šetnje i izleti i radionice. 

BINA izložbe koje se tradicionalno održavaju u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda i galeriji Artget, kao i u galeriji FLU i Kolektiv, nam ove godine dolaze iz okruženja i sa severa Evrope, imajući u vidu da je ovogodišnja BINA u znaku ekologije, održivog razvoja i gradnje pametnih zgrada.

 

BINA FOKUSU ove godine je stvaralaštvo i rad uvaženog arhitekte Aleksandra Stjepanovića. U okviru ovog programa, na svečanom otvaranju manifestacije, u Artget galeriji Kulturnog centra Beograda, u četvrtak, 9. maja u 19 sati, biće otvorena studijska izložba “Arhitekta Aleksandar Stjepanović”, autora Jelice Jovanović, Relje Ivanić i Marka Kažića. U ovkru ovog programa biće organizovana i predavanja i šetnja kroz objekte ovog značajnog arhitekte socijalističkih vremena.

 "U društvu koje je od arhitekata očekivalo i zahtevalo da arhitektura bude visokog kvaliteta - a skromna i racionalna, industrijski proizvedena - a autorska i originalna, Aleksandar Stjepanović u svim kontekstima i u svim autorskim timovima uspeva da usporuči vrhunska rešenja, koja i danas, decenijama kasnije, služe kao reperi domaćeg stvaralaštva. Modularnost je uporište njegove arhitekture - a ne prepreka, prefabrikacija je polje eksperimenta - a ne neprilika, normirana arhitektura je autorski izazov - a ne stega. 


Arhitektura i urbanizam su neodvojive kategorije prostornosti koje on kroz veštu upotrebu betona, opeke i bakarnog lima oblikuje tako da se enterijer preliva u javni prostor, a okruženje prožima unutrašnjost objekata. Objekti građeni limitiranim društvenim, odnosno javnim sredstvima i od betona, gotovo proskribovanog materijala, zahvaljujući izdašnim i promišljenim prostorima i upečatljivim likovnim detaljima postaju vizuelni simboli grada.", kaže autorka izložbe Jelica Jovanović.


Iz celokupnog opusa prof. Stjepanovića na ovoj izložbi su posebno izdvojeni i detaljno prikazani stambeni kompleks sa pratećim sadržajima, Blok 22 i 23, na Novom Beogradu i dve visokoškolske institucije: Fakultet dramskih umetnosti na Novom Beogradu i Filozofski fakultet u Novom Sadu.

Sada se postavlja pitanje kakao zaštititi, tj obnoviti ove objekte a ne narušiti njihov stil?
Svake subote u okviru BINE 12-13 h biće organizovano vođenje kroz izložbu.

Druga izložba nosi naziv NOVA TRADICIJA – Za stolom sa arhitekturom i umetnošću iz Južnog Tirola. U okviru gostujuće izložbe iz Južnog Tirola, Austrija, NEW TRADITION/ NOVA TRADICIJA, predstaviće se sedam arhitektonskih studija i umetnika, a autori i kustosi projekta su David Kalas (arhitektura) i Liza Trokner (vizuelna umetnost). 

Koncept izložbe počiva na čuvenom južnotirolskom gostoprimstvu i odražava njegov kulturni i višejezični karakter. Budući da je nastala u regionu u kome se govore tri jezika, sa raznolikom kulturnom scenom, izložba ima za cilj da pozove publiku za zajednički sto.

Posetioci će moći da sednu za veliku trpezu gde će se služiti (prikazivati) arhitektonska i umetnička jela. Na meniju su tradicija, reinterpretacija i kreativni uticaji.

Mahlzeit (nemački), Buon appetito (italijanski), Bun Apetit (ladinski), Prijatno.

Kako bi prikazali bogate, raznovrsne kulturne prakse arhitekata i umetnika Južnog Tirola, međunarodni žiri u sastavu: Verena Konrad (Arhitektonski institut, Forarlberg), Boris Podreka (Atelje Boris Podreka) i Eva Gratl izabrao je radove arhitekata i umetnika sa javnog konkursa koji su najbolje odgovorili na krovne pojmove Mladi | Priznati | Tradicija/Reinterpretacija | Inovacije koji definišu koncept izložbe NOVA TRADICIJA.

Arhitekte: Roland Baldi Arhitekti, Bergmajstervolf arhitekti, Veronika Majer, Mesner Arhitekti, Plasmastudio, Peter Pihler Arhitektura, Kristijan Švinbaher, Totronik
Umetnici: Eliza Alberti, Mirijam Hajler,Tomas Huk, Martin Kargruber, Artur Kostner, Đankarlo Lamonaka, Jozef Rajner, Maria Valher
Kustosi: Liza Trokner i David Kalas

Izložba se realizuje u saradnji sa udruženjem Südtiroler Künstlerbund i uz podršku Austrijskog kulturnog foruma u Beogradu.

MODERNI U BEOGRADU (MuBGD) okuplja grupu arhitekata (Bekić Iva, Gajić Irena, Dukanac Dalia, Đorđević Stefan, Zlatković Snežana, Ješić Mirjana, Stojanović Hristina, Cigić Petar) sa posebnim interesovanjem i angažmanom u oblasti ilustracije, grafičkog dizajna i likovnih umetnosti. 

ARHITEKTONSKA NAGRADA PIRANEZI, Piranski dani arhitekture iz Slovenije predstavljaju se u galeriji Kolektiv. Prestižna međunarodna Piranezi nagrada iz oblasti arhitekture, dodeljuje se od 1989. godine i deo je međunarodne konferencije Piran Dani arhitekture (PDA). Nagrađuju se najbolje arhitektonske realizacije sagrađene u centralnoj Evropi u poslednje dve godine, a od 2008. godine takođe i najinovativnije studentske ideje. Fokus nagrade je na renomiranom odnosu savremene arhitekture u prirodnom, kulturnom i istorijskom kontekstu.

 

PLASTIKA NEMA GRANICE je site-specific postavka arhitektonskog kolektiva BASURAMA, Španija, u saradnji sa galerijom Kolektiv, na Trgu Republike, i platou ispred Kulturnog centra Beograda. Basurama je umetnički kolektiv posvećen istraživanju, stvaranju u kulturi i prirodi i produkciji čija se praksa okreće oko odraza smeća, otpada i njihove ponovne upotrebe u svim njegovim oblicima i mogućim značenjima. Njihov cilj je da proučavaju te pojave svojstvene masovnoj proizvodnji realnog i virtuelnog smeća u potrošačkom društvu, pružajući različite tačke gledišta na ovu temu da bi generisati nove misli i stavove.

ARHITEKTONSKI I URBANISTIČKI KONKURSI i ARHITEKTONSKE NAGRADE – sezona 2018-19, kao i izložba aktuelnih radova arhitektonskih studija URED i AKVS iz Beograda u okviru postavke PONESI SVOJ PROJEKAT, sastavni su deo programa BINA 2019. 

 

 

U okviru programa predavanja, seminara i radionica, posebno izdavajamo serijal predavanja SAVREMENA DANSKA ARHITEKTURA, koji se organizuje u saradnji sa Ambasadom Danske u Srbiji, seminar ARHITEKTI, PROJEKTANTI, PRAKTIČARI sa učesnicima iz Helsinkija i Beograda, predavanje ŽENE BAUHAUSA i druge.

 

 

BESPLATNE ŠETNJE U OKVIRU BINA 2019 PROGRAMA

Beogradska internacionalna nedelja arhitekture poznata je široj javnosti i po BINA šetnjama koje organizuje sa ciljem boljeg upoznavanja arhitekture grada Beograda. 

Besplatne tematske šetnje namenjene najširoj publici su uvek posećeni segment naše manifestacije, a ove godine ćemo obići zgradu PRIZAD-a (sadašnji Tanjug), Radio Beograd, Udruženu banku, staro jezgro Zemuna i naselje Cerak-Vinogradi. 

Pored već tradicionalnih šetnji kroz arhitekturu Beograda (Alejama Novog groblja, Jevrejsko nasleđe i Žene u arhitekturi)i ove godine planirana su dva izleta: u okviru izložbe posvećene Aleksandru Stjepanoviću - obilazak Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, i izlet za Pančevo. 

Izlet u Novi Sad pod nazivom Arhitekta Aleksandar Stjepanović – Prostori obrazovanja / Novi Beograd – Novi Sad zakazan je za nedelju, 19. maj, dok će se poseta Pančevu organizovati 26. maja. 

U nedelju, 12. maja na programu su tri šetnje: Alejama Novog groblja – Vojna groblja koju vodi Violeta Obrenović, Žene u arhitekturi između 1900. i 1960, koju vode Milena Zindović i Marija Pavlović i Arhitektura i sećanje: jevrejsko nasleđe u Beogradu koju vodi Milica Rožman

Novo groblje predstavlja istorijsko-spomenički memorijal od posebnog značaja za nacionalnu istoriju i kulturu. Ove godine pažnja će biti usmerena na vojna groblja koja su inače zatvorena za javnost, te će posetioci imati jedinstvenu priliku da obiđu austrougarsko, francusko, italijansko i bugarsko vojno groblje. 

U okviru programa šetnje Žene u arhitekturi, proći ćemo pored znamenitih objekata iz prve polovine 20. veka, do 1960, čiji su autori žene. 

Šetnja Arhitektura i sećanje: jevrejsko nasleđe u Beogradu predstaviće osnovnu topografiju jevrejskog nasleđa, čije se prisustvo u Beogradu beleži još od 16. veka.

U utorak, 14. maja na programu je šetnja Zgrada Radio Beograda koju vodi Snežana Ristić, dan kasnije kroz Jugoslovensku Udruženu banku Huga Erliha vodi Tanja Damljanović Konli, a u četvrtak, 16. maja, Snežana Ristić vodi kroz zgradu Prizada (Tanjug-a).

Šetnja kroz Erlihovu banku ima za cilj da upozna sa jednim od prvih modernistički-koncipiranih poslovnih objekata izgrađenih u Kraljevini Jugoslaviji.

Od 1947. Radio Beograd je u zgradi na uglu Svetogorske i Hilandarske ulice. Zgrada je poznata kao Zanatski dom što je do Drugog svetskog rata i bila.

Četiri godine posle izgradnje Zanatskog doma (današnjeg Radio Beograda), arhitekta Bogdan Nestorović 1937. godine opet dobija na konkursu mogućnost da projektuje i realizuje još jednu multifunkcionalnu i urbanistički intrigantnu zgradu – administrativni objekat Privilegovanog izvoznog akcionarskog društva (PRIZAD). Tokom okupacije Beograda u Drugom svetskom ratu tu je bio smešten Gestapo, a od šezdesetih godina prošlog veka Tanjug - Telegrafska agencija nove Jugoslavije. 

Za ponedeljak, 20. maj zakazana je šetnja kroz staro jezgro Zemuna koju vodi Aleksandra Dabižić, a poslednja šetnja na ovogodišnjem programu, koju vodi Ivana Vesković – Naselje Cerak Vinogradi, zakazana je za 24. maj.

Istorijski razvoj starog jezgra Zemuna, od formiranja u prvoj polovini 18. veka do danas, pokazuje prirodni kontinuitet nastajanja, širenja i definitivnog oblikovanja urbanističke celine, sa svim elementima koji održavaju složene društvene odnose, strukturu populacije, privredna kretanja, kulturne prilike, socijalne mogućnosti i, uopšte, totalitet urbanog života u rasponu od dvesta pedeset godina.

Stambeno naselje Cerak vinogradi izgrađeno je u periodu od 1978. do 1985. godine na prostoru bez nasleđenih urbanističkih slojeva. Izvedeno je prema projektu arh. prof. Darka Marušića, arh. Milenije Marušić i dr Nedeljka Borovnice. Ove godine je zbog očuvanosti originalne strukture i arhitekture proglašeno za kulturno dobro i time postalo prvi stambeni kompleks u Srbiji koji je u celosti stavljen pod zaštitu Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

Izlet pod nazivom Arhitekta Aleksandar Stjepanović – Prostori obrazovanja / Novi Beograd – Novi Sad zakazan je za nedelju, 19. maj, a vodiće ga Jelica Jovanović i Sonja Jankov. Šetnja će početi u Bloku 22, ispred kombinovane dečije ustanove - danjašnjeg vrtića Zeka, zatim preko centra mesne zajednice do pešačke pasarele ka Bloku 23 i osnovnoj školi Sedam sekretara SKOJ-a, današnjoj školi Laza Kostić i KDU„Pčelica“ i „Leptirić“, a zatim duž Autoputa kroz Beograd prema Bloku 39 i Fakultetu dramskih umetnosti, te nastaviti ka Novom Sadu i Filozofskom fakultetu. Kroz fenomene vezane za prelazak grada preko Save i zaboravljenu terminologiju, predstavićemo opus profesora Stjepanovića i pričati o mehanizmima koji su rezultirali takvom arhitekturom: o konkursnoj praksi, laboratoriji stanovanja, ulozi univerziteta u planiranju gradskih centara i kasnijem napuštanju ovog načina planiranja i razvoja gradova.

Izlet u Pančevo koji vodi Aleksandar Stanojlović, pod nazivom Pančevo, priče o građevinama i građanima, zakazan je za nedelju, 26. maj i obuhvata obilazak centra Pančeva, tri trga, građevine, spomenike i urbani dizajn, jedan napušteni urbanistički projekat iz šezdesetih, Muzej Stari magistrat i novu opštinu, industrijske spomenike i priče o znamenitim građanima, Đorđu Vajfertu, Urošu Prediću, Mihajlu Pupinu i Nebojši Glogovcu. Poseban utisak ostavlja poseta manastiru Vojlovica i kontrast srednjovekovne i barokne arhitekture i neposrednog futurističkog okruženja Rafinerije nafte.

Četrnaesta Beogradska internacionalna nedelja arhitekture – BINA 2019 održava se pod sloganom “Pozitivno/Aktivno”, I kroz različite formate - izložbe, predavanja, performanse i instalacije, predstavlja savremenu arhitektonsku praksu koja nastaje u potpuno drugačijem društvenom, političkom i tehnološkom kontekstu, a čije su osnovne karakteristike: brzina, diktat kapitala, fleksibilnost i transdisciplinarnost.

I ove godine BINA nastavlja sa projektom Gradovi deljenja (Shared Cities Creative Momentum – SCCM), u okviru kog unapređujemo život stanovnika prigradskih naselja, putem edukativnih radionica i kroz male intervencije u javnom prostoru (naselje Ledine). SCCM je evropska kulturna platforma koja preispituje savremene urbane izazove evropskih gradova. Na ovogodišnjoj BINI prezentuje se Urbano Čvorište 2 – Multifunkcionalni krug. 

Projekat se realizuje u saradnji sa NVO Škogled i Osnovnom školom “Vlada Obradović Kameni”. Urbano čvorište 2 je kolektivno zamišljena intervencija u školskom dvorištu – letnja učionica na otvorenom javnom prostoru naselja Ledine – koja ima za cilj da unapredi kvalitet života u zajednici. Zajedničkim promišljanjem svih grupa koji su povezane sa školskim dvorištem došlo se do predloga rešenja za unapređenje jednog dela dvorišta škole sa idejom da bi to mesto moglo da postane novo mesto okupljanja i razmene.

Manifestaciju BINA već četrnaest godina organizuje Društvo arhitekata Beograda i Kulturni centar Beograda, uz pokroviteljstvo Grada Beograda, Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije, Inženjerske komore, Kreativne Evrope; i podršku Austrijskog kulturnog foruma, Ambasade Danske i Ambasada Finske, kao i brojnih medijskih sponzora. 

I za kraj jedna motivišuća fotografija.