XXV FESTIVAL NITRATNOG FILMA

 

U junu od 6 do 15, tokom deset festivalskih dana, publika sale “Makavejev” u Uzun Mirkovoj 1, imaće priliku da vidi 43 filma iz 23 zemlje Evrope, Azije i Severne Amerike. Festival “NITRAT XXV” je izrastao, podsetimo, iz programa Kinoteke „Zapaljivi dan“. Prema izboru selektora i direktora Festivala Aleksandra Saše Erdeljanovića zastupljeni su filmovi svih žanrova iz nemog i zvučnog perioda svetske kinematografije, a projekcije u Beogradu imaće i nekoliko ostvarenja čije su kopije jedine na svetu.

 

Festival će otvoriti svetska bioskopska premijera istorijski vrednog materijala, tek otkrivenog nemontiranog materijala iz Ročestera o prijemu istaknutih američkih naučnika i ličnosti iz političkog i kulturnog života, gde su naši stručnjaci identifikovali prvi filmski zapis velikog naučnika srpskog porekla Mihajla Pupina.

 

Materijal je nastao povodom prezentacije novog Kodakovog sistema filma u boji 1928, a uz slavnog pionira filma i istaknutog naučnika Tomasa Edisona, jedan od glavnih gostiju osnivača “Kodaka” Džordža Istmena, bio je i naš Mihajlo Pupin kome je ovo za sada jedino poznato pojavljivanje na filmskoj traci. Na otvaranju festivala će biti prikazan još jedan film iz “Muzeja Džordža Istmena” u Ročesteru, klasik američkog psihološkog horora "Nepoznati" iz 1927. Toda Brauninga, sa briljantnim Lonom Čejnijem i početnicom Džoan Kraford u glavnim ulogama.

 

"Za nas posebno značajan je Program nedavno otkrivenih i identifikovanih filmova u Arhivu Jugoslovenske kinoteke-pet kratkih igranih filmova iz perioda 1910-1912, po našim saznanjima jedino sačuvanih na svetu. Prati je i do sada nepoznata francuska žurnalska storija "Sahrana pukovnika Vojislava Pavlovića" iz 1916. u kojoj se kao jedan od njegovih ratnih drugova pojavljuje legendarni pukovnik Dragutin Dimitrijević Apis.", kaže selektor i direktor Festivala Aleksandra Saše Erdeljanovića

 

Publika će tokom festivala imati priliku da vidi i klasična ostvarenja velikana, kao što su: Ernst Lubič, Žan Epstejn, Moric Stiler, Džejms Kruz, Žilijen Divivije, Viktor Turžanski, Leitao Debaros, Verner Hohbaum, Hiroši Šimizu, Maks Ofils, Mario Soldati, Kristijan Žak, Marton Keleti, Mihail Kalatozov, Mario Moničeli, Odrih Lipski i mnogi drugi.

Festival, uz ekskluzivno pravo, 15. juna zatvara epsko italijansko ostvarenje "Mi živi" iz 1942. po scenariju slavne američke spisateljice Ajn Rand, u režiji Gofreda Alesandrinija, delo koje je iz političkih razloga zabranio i sam Benito Musolini. Istog dana biće prikazan nedovoljno poznat nemački igrani film "Strahote mora" Franca Ostena iz 1924. godine, avanturističko ostvarenje snimljeno na predivnim lokacijama Dubrovnika i okoline.

 

Ove godine Kinoteka će ponovo ugostiti oko trideset filmskih profesionalaca, istoričara filma i šefova arhiva iz 15 zemalja, koji će učestvovati i na Okruglom stolu: 110 godina od Balkanskih ratova. Prilika da se ponovo sretnu kolege sa raznih meridijana i razgovaraju o gorućim pitanjima filmske arhivistike, budućoj saradnji oko restauracije filmova, razmeni znanja,programa i ideja.