Slepe ulice istorije na Sajmu knjiga

Nova knjiga Nevena Cvetićanina Slepe ulice istorije. Elita, (dis)kontinuitet i legitimitet, koja je nedavno objavljena u izdanju Instituta društvenih nauka i Arhipelaga, biće predstavljena na Sajmu knjiga u sredu 24. oktobra s početkom u 14 časova u Sali „Borislav Pekić“. U razgovoru o knjizi učestvuju: akademik Ljubodrag Dimić, dr Goran Bašić, dr Duško Lopandić, Gojko Božović i dr Neven Cvetićanin.  

Nastala kao plod Cvetićaninovih istraživanja uzroka koji srpsko društvo u modernoj istoriji čine nestabilnim, knjiga Slepe ulice istorije u svom središtu ima pitanja (dis)kontinuiteta i legitimiteta, ali se na njima ne zaustavlja već ispituje moguće i nužne korake koje je neophodno da učine srpske elite kako bi društvo iz konfliktnog stanja (dis)kontinuiteta bilo prevedeno u stanje smirujućeg, delatnog i beskonfliktnog legitimiteta.

Cvetićaninova knjiga razmatra odnos kontinuiteta i legitimiteta, ulogu elita u oblikovanju društvene i političke stvarnosti, odnosa kontinuiteta i legitimiteta u istorijskoj perspektivi koja seže od Prvog srpskog ustanka do naših dana, slučaja Velike Britanije i istorijski proces konstituisanja britanske elite. U finalu knjige autor prelazi na praktični apsekt dajući konkretne predloge kako da srpsko društvo iz „začaranog istorijskog kruga“, ispunjenog prevratima, sukobima i drugim istorijskim traumama, pronađe „institucionalni izlaz“. Taj izlaz Cvetićanin prepoznaje u nužnosti da srpske elite oblikuju drugačiji institucionalni i konceptualni okvir koji bi vodio do ravnoteže, društvenog smirivanja i neophodnog legitimiteta. Kao institucionalni okvir za oblikovanje legitimiteta u srpskom društvu Cvetićanin, polazeći i od iskustva svojih ranijih knjiga, pre svega, Političke mehanike i veštine državništva i Državništva modernog doba, predlaže model francuske Pete republike. 

Naglašavajući da je „kroz istoriju je bivalo slučajeva da čitavi narodi i društva nestaju sa istorijske scene, a da se neki drugi na njoj pojavljuju“, Cvetićanin ističe da „neumitnošću zakona istorije preživljavaju isključivo razborito organizovana društva sa funkcionalnom, legitimnom i dalekovidom političkom elitom, koja ima sposobnost da pronađe prave odgovore na pitanja koja iskrsavaju kao izazov tokom istorijske egzistencije svakog društva“. Ključnu ulogu u izlasku srpskog društva iz „začaranog istorijskog kruga“, u kome se nalazi već više od dva veka, Cvetićanin vidi u ulozi elite. Izostanak prevazilaženja krize legitimiteta uslovio bi, prema autoru, da vek pred nama takođe bude izgubljen.

Knjiga Nevena Cvetićanina je razložna i provokativna rasprava u kojoj se postavljaju neka od ključnih pitanja modertnog srpskog društva, da bi se potom tragalo za odgovorima kako u srpskoj istorijskoj i političkoj stvarnosti, tako i na nizu komparativnih primera iz šireg evropskog okruženja.