Laza Telečki, prvi srpski profesionalni glumac

Kada se spomene ulica Laze Telečkog, prva asocijacija je obično - noćni provod u Novom Sadu. I ne bez razloga, jer desetine noćnih klubova, kafića, barova i pabova nalazi se u ovoj, samo 200 metara dugoj uličici, koja se petkom i subotom uveče pretvara u najpopularniju ulicu u gradu, kojom ''vršlja'' na hiljade mladih ljudi, u potrazi za zabavom i dobrim provodom. Za novosadske standarde neuobičajeno uzani sokak ''prisnošću'' svojih građevina stvara autentični festivalski ambijent koji ovu ulicu čini centrom gradskih zbivanja. I dok reke mladih idu ''tamo - 'vamo'', sa prelepog murala na fasadi jedne od zgrada posmatra ih i diskretno se osmehuje prvi srpski profesionalni glumac, Laza Telečki, po kome ova živa ulica i nosi naziv.

Lazar Laza Telečki (1841-1873) rođen je u banatskom selu Kumane, u to vreme delu Austrougarske carevine. Odrastajući u siromašnoj porodici, uspeva da završi Karlovačku gimnaziju, a zatim i pripravnu školu za tehničke studije u Budimu. Prirodni put školovanja odveo ga je u Prag gde je pohađao Politehnički fakultet, ali ga je zbog oskudice morao napustiti. Vrativši se u Novi Sad, radio je kao pisar u advokatskoj kancelariji Svetozara Miletića, jednog od najistaknutijih Srba prečana u Austrougarskoj i velikog borca za srpsko oslobođenje i ujedinjenje. Međutim, sa osnivanjem Srpskog narodnog pozorišta, Laza Telečki postaje glumac, kasnije će se ispostaviti i prvi srpski profesionalni glumac.

Tokom svoje glumačke karijere, odigrao je preko 200 uloga, uglavnom u domaćim komadima, i postao popularan i daleko izvan Novog Sada. Smatra se da je prvi ''doveo'' Šekspira među Srbe, odnosno igranjem Šekspirovih drama, po prvi put do tada, značajno doprineo popularizaciji ovog, za pozorište verovatno najznačajnijeg pisca ikada, među našim ljudima. I sam je napisao i režirao jednu dramu ''Poslednja despotica smederevska'', svrstavši se sveukupnim radom među najuticajnije figure Srpskog narodnog ali i srpskog pozorišta uopšte.

Sticajem nesrećnih okolnosti, razbolevši se od tada teško izlečive tuberkuloze, Laza Telečki umro je veoma mlad, u svojoj 32. godini. Sahranjen je na Almaškom groblju u Novom Sadu, gde se i danas, gotovo 150 godina kasnije, nalazi njegov spomenik, dok njegov živopisan mural danonoćno krasi najpopularniju ulicu u Novom Sadu.

Izvor: Plan Plus