„Semper idem“ Đorđa Lebovića

„Semper idem“ Đorđa Lebovića je knjiga o detinjstvu, koja se može čitati kao porodični roman ali i kao memoarski spis, kojim se poznati dramaturg i scenarista Đorđe Lebović, posthumno, predstavio kao veliki majstor moderne realističke proze.

Premda za života poznat prevashodno kao dramaturg i scenarista („Nebeski odred“, „Haleluja“, „Viktorija“, „Traganje po pepelu“, „Ravangrad 1900“, „Valter brani Sarajevo“ i dr.), Lebović je pisao i novele i objavljivao ih u časopisima 60-ih i 70-ih godina XX veka.

Ipak, opus magnum Đorđa Lebovića, po jedinstvenoj oceni kritike, predstavlja upravo ovo njegovo testamentarno delo, roman-hronika o detinjstvu u Kraljevini Jugoslaviji uoči II svetskog rata, koja je i zbog osobenog piščevog stila i originalnog postupka, kao i zbog teme i njene književne transpozicije, prepoznata kao kanonsko delo savremene srpske književnosti. Ispričan iz perspektive dečaka koji posmatra približavanje „Velikog Sunovrata“ – širenja nacizma u svojoj okolini koliko i u Evropi – pisac je u vidu imao paralelu između ondašnjeg ludila i rata koji je u Jugoslaviji buknuo 90-ih godina prošlog veka. U ratu je izgubio 40 članova svoje porodice a sam, kao četrnaestogodišnjak, prošao pakao Aušvica.

„Knjige ne bi bilo da se opet nisam našao u vrtlogu velikog Zla koje sam dobro upoznao pedeset godina ranije“, priznaće pisac u jednom razgovoru pred kraj života.

Na druženju priređenem povodom izdavanja ove knjige o memoarskom spisu poznatog dramaturga govorili su književnik Dušan Kovačević, pisac Filip David i urednik u „Laguni“ Dejan Mihailović. Odlomke iz knjige čitali su glumci Vladimir Aleksić i Slobodan Beštić.

Đorđe Lebović (1928–2004), pisac i dramatičar. Sa 14 godina transportovan je u koncentracioni logor Aušvic. U logorima je proveo skoro dve godine i preživeo zahvaljujući poznavanju nemačkog i mađarskog jezika. Završio je gimnaziju u Somboru, a potom upisao filozofiju u Beogradu i diplomirao 1951.

Radio je kao novinar u Radio Novom Sadu, kustos Muzeja pozorišne umetnosti u Beogradu, upravnik Letnje pozornice u Topčideru, upravnik Izložbenog paviljona u Beogradu, direktor Drame u Beogradskom dramskom pozorištu.

Po izbijanju ratova na tlu bivše Jugoslavije, odlučio je da napusti Beograd i sa porodicom se preselio u Izrael 1992. godine.

U Srbiju se vratio 2000. i do smrti četiri godine kasnije pisao svoj jedini, autobiografski roman Semper idem, koji je ostao nedovršen.