Stambena arhitektura u Beogradu između dva svetska rata

Predavanje ''Stambena arhitektura u Beogradu između dva svetska rata'', ponedeljak 5.9.2016. u 18h.
Konak Kneginje Ljubice, Kneza Sime Markovića 8. Predavač: dr Vladana Putnik, istoričar umetnosti

Stanovanje Beograđana u vreme između dva svetska rata jeste kompleksna i kontrastima ispunjena tema. Kraj Prvog svetskog rata označio je potpuno novu etapu u razvoju Beograda, s novim okolnostima i zahtevima. Završetak rata i nove funkcije prestonice, doveli su do brzog populacionog rasta i skokovitog urbanog razvoja, dok je stambena kriza, kao i u drugim evropskim gradovima, bila veoma izražena.

Stambeni fond Beograda nastao tokom dve međuratne decenije bio je veoma šarenolik, i po veličini zgrada i stanova i po njihovom kvalitetu. Kao najprestižnije, građene u centru, bile su višespratne stambene palate sa danas popularno nazivanim salonskim stanovima. Pojas oko centra činile su luksuzne ali nešto niže zgrade, koje će kasnije biti označene kao urbane vile. Na bližoj periferiji, u „vrtnim predgrađima“, srednje imućan građanski sloj gradio je solidne porodične kuće s ozbiljnim stilskim pretenzijama.

Stvarne vile – prostrane, bogate, na velikim imanjima – podizali su najimućniji, uglavnom na Topčiderskom brdu i delom na Dedinju. Beograđani sa skromnim i najnižim prihodima, a rezultati novijih istraživanja pokazuju da su oni činili najveći procenat gradske populacije, iznajmljivali su nekvalitetne stanove i u centru i na periferiji, podizali su nelegalne kuće u nehigijenskim naseljima – poput Jatagan-male, Pištolj-mali, Prokopa, ili su kupovali placeve, zidali male kuće i spontano formirali nove krajeve na gradskoj periferiji.

Urbanističke i arhitektonske odlike naselja, zgrada, kuća i stanova, koji potiču iz međuratnog Beograda, usko su povezane sa društvenim, ekonomskim, kulturnim i političkim kontekstom u kome su nastajale. Istovremeno, te celine i strukture, uticale su na izgled i doprinele oblikovanju današnjeg Beograda i, u svojoj punoj raznovrsnosti i oprečnosti, čine važan segment njegovog urbanog i arhitektonskog nasleđa.

Ulaz na predavanje je slobodan.