44. FEST - GRANICE - ISKONSKO U SUKOBU SA SAVREMENIM

Intervju sa Mladenom Đorđevićem,članom Odbora FEST-a i selektorom programa Granice, Thrills and Kills i Microwave

Recite nam nešto o programima Granice i Thrills and Kills, o kakvim filmovima se tu radi?

Takmičarski program Granice sastavni je deo FEST-a od prošle godine. Program je posveta sličnom programu koji je početkom sedamdesetih, odnosno na samom početku FEST-a, kreirao Dušan Makavejev. Da podsetim, reč je o filmovima koji preispituju granice, brišu granice, sa čim ima veze i ovogodišnji slogan FEST-a. Filmovi u ovom program su art house naslovi koji su prikazivani na velikim svetskim festivalima i osvajali nagrade. Sa druge strane, program Thrills and Kills čine filmovi koji su tvrđi u žanrovskom smislu, kanonski postavljeni, ali na taj način da ispod takve (zadate) površine postoji jedan čitav sloj značenja, tako da i ti filmovi mogu da se posmatraju kao sociopolitički angažovani. Filmovi u programu Thrills and Kills donose nam vrhunsku filmsku zabavu, saspens, strah, smeh … 

Da li postoji nešto što povezuje filmove u ovim programima, neka dominantna tematika, ideja...?

U oba programa provejava jedna ideja, ideja o sukobu onog iskonskog i savremenog poretka koji se pokazuje kao oboleo. To iskonsko se u ovim filmovima ne pokazuje obavezno kao čisto zlo, već povremeno kao lek koji pomaže savremnom poretku, koji je u očiglednoj krizi, da dođe do kraja, da bude okončan. U svakom slučaju, to iskonsko je prikazano kao pretnja. Autori ovih filmova ne prizivaju u pomoć to iskonsko kao ljubitelji tradicije i prošlosti već iskonsko tretiraju kao što i jeste, a to je nešto mimo istorije, prošlosti, nešto što je pre istorije, dovodeći tako civilizacijske tekovine u pitanje i pretpostavljajući podsvesno racionalnom. Autori ovih filmova su verovatno inspirisani nizom kriza koje potresaju savremeni svet (naročito Zapad), reagujući na situaciju konstantne napetosti i stalnog utiska da smo na ivici velikog rata.

Na koje filmove u programu Granice bi trebalo obratiti pažnju?

Tu je novi film Lucile Hadžihalilović (stalne saradnice na scenarijima Gaspara Noea) EVOLUTION, koji govori o strahu od nepoznatog, kroz priču iz vizure dečaka i devojčica koji provode vreme na izolovanom ostrvu. Film III Pavela Kaleeva govori o misterioznoj bolesti koja ugrožava čovečanstvo, a koja se leči nestandardnom medicinom, odnosno isključivo prodiranjem u podsvest obolelog. DEMON, prerano preminulog poljskog reditelja Marcela Vrone, govori o tome kako zli duh Dibuk (po jevrejskoj mitologiji) opseda jednog mladića tokom svadbe. Mikrobudžetni arthouse horor LUDO, indijskog reditelja koji se često potpisuje sa Q, donosi nam priču o grupi tinejdžera koji postaju deo smrtonosne igre koju u tržnom centru tokom jedne noći predvodi par duhova. Sve su ovo karakteristični primeri koji govore o ideji koja provejava ovogodišnjim programom Granica, a to je, kako sam rekao na početku, ugroženost savremenog poretka od strane iracionalnog, iskonskog.   

Koje naslove biste posebno izdvojili iz selekcije Thrills and Kills?

Izdvojio bih festivalski hit sa Toronto International Film Festivala, turski horor BASKIN, koji je prikazan u okviru selekcije Midnight Madness. Ovaj egzotični horor prati grupu policajaca koji sticajem okolnosti postaju deo (žrtve) drevnog rituala koji se odigrava u napuštenoj kući. Film zapravo govori o aktuelnoj političkoj temi savremene Turske, a to je sukob Ataturkovog i osmanskog nasleđa. Film INVITATION rediteljke Karin Kusam je odličan kamerni triler, smešten u jednoj kući u predgrađu američkog gradića, koji govori o grupi sredovečnih osoba koji postaju žrtve jedne neobične sekte, koja je pronašla zanimljiv način suočavanja sa smrću. Kultni, vrlo produktivni japanski autor Takaši Mike, koji je naročito vredan po tome što u okoštale žanrovske obrasce unosi novu energiju i tako ih obnavlja i produžuje im život, dolazi nam sa novim filmom YAKUZA APOCALYPSE. Film daje zanimljiv pogled na tradicionalni pravac jakuza filmova, tako što su jakuze ovde zapravo vampiri. 

Da li postoji neka novina u odnosu na prošlu godinu? Da li će i ove godine biti ponoćnih projekcija?

Thrills and Kills je u odnosu na prošlu godinu bogatijii za dva filma iz regiona. To su sf horor PROCEP (RIFT) reditelja Dejana Zečevića (producenti Marko Jocić i Milan Todorović), srpsko-korejsko-slovenačka koprodukcija, kao i IDILA Tomaža Gorkiča, slovenački ruralni horor u kome su glavni junaci mladići i devojke iz grada, nagrađen nagradom VESNA za najbolji slovenački film prošle godine. Neki od filmova iz Thrills and Kills programa biće prikazani u okviru ponoćnih projekcija.

Da li ćemo i ove godine gledati mikrobudžetne domaće filmove?

Da, u selekciji MICROWAVE, koja se takođe prikazuje drugu godinu za redom, svedočeći o čvrstoj nameri autora da snimaju filmove mimo zvanične tj fondovske podrške. Izdvojio bih dve premijere. To su PALUBA ISPOD TERAZIJA Dejana Vlaisavljevića, arthouse triler, film esej, posvećen filmu noir (konkretno filmu Skarletna ulica Frica Langa iz 1945). Pravi primerak Garažnog filma promovisanog prošle godine… Druga premijera koju bih istakao je film OTVORENA, mladog reditelja Momira Miloševića. OTVORENA je drama sa elementima horora, u kojoj odbijanje da se do kraja racionalizuje i prihvati odnos dve glavne junakinje, rezultira time što podsvest iz sebe na kraju iznedri čudoviste.