Novo vreme - Dizajn za novi svet

 

MIJ, 29. decembar 2015 - 29. maj 2016. godine

Izložbi posvećenoj ulozi grafičkog dizajna u kreiranju glavnih obeležja jugoslovenske države, kumovao je Viktor Papaneko, austrijsko-američki teoretičar dizajna, svojom knjigom Dizajn za stvarni svet, koja je značajno uticala na generacije tada mladih jugoslovenskih dizajnera. Pod terminom dizajn za stvarni svet podrazumeva se dizajnerska praksa kojom se pronalaze rešenja za stvarne probleme zajednice i time zauzima aktivistička pozicija prema profesiji.

Stvaranje nove države pretpostavljalo je stvaranje novih vrednosti, ispričanih kroz nove ideološke paradigme subliminirane u svima razumljivim simbolima. Nakon mračnog iskustva II svetskog rata, dizajneri i arhitekte, redom revolucionari i antifašisti, učestvovali su u kreiranju novog društva sa dubokim uverenjem da će svojim profesionalnim delovanjem doprineti promeni sveta nabolje.

 

Izložba Dizajn za novi svet, autora Ivana Manojlovića, kustosa Muzeja istorije Jugoslavije  i Koraljke Vlajo, više kustoskinje Muzeja za umjetnost i obrt iz Zagreba,  otvorena je 29. decembra 2015. gdine u prostoru Muzeja istorije Jugoslavije.

 

Izložba prati ulogu grafičkog dizajna u kreiranju i širenju glavnih obeležja i postulata jugoslovenske države, fokusirajući se na najvažnije motive utkane u brend nove države, kroz osam izložbenih celina: državni simboli, kult Josipa Broza Tita, revolucija i NOB, kult radnika, u službi naroda, industrijalizacija, modernizacija, blagostanje.

Izložbom dominira plakat, kako zbog svoje veličine i vizuelne snage, tako i zbog važnosti koju je imao kao opšteprihvaćeno sredstvo masovnog prenošenja poruka u tadašnjem društvu. U nastojanju da približi iskustvo prisustva grafičkog dizajna u svakodnevici socijalističkog čoveka, izložba poseže za sveprisutnim grafičkim formama poput novčanica, poštanskih maraka, kutija šibica, poslovnih čestitki, kalendara, fabričkih kataloga i kompanijskih logotipa. Na postavci je izloženo preko dvestapedeset plakata iz zbirki Muzeja istorije Jugoslavije, Muzeja za umjetnost i obrt iz Zagreba, Muzeja za arhitekturu i dizajn iz  Ljubljane i Muzeja savremene umetnosti iz Beograda, kao  i iz privatnih kolekcija. 

Izložba obuhvata i preko dvesta publikacija iz Narodne biblioteke Srbije, sto poštanskih maraka iz fonda Muzeja istorije Jugoslavije, preko 80 kutija šibica iz fonda Muzeja za umjetnost i obrt i 300 zaštitnih znakova radnih organizacija iz fonda Muzeja primenjene umetnosti i privatnih kolekcija.

 

Izborom grafičkog materijala dokumentovan je razvoj ključnih službenih i neslužbenih državnih simbola: od zastave trobojke i grba, preko zvezde, srpa i čekića do kulta Titove ličnosti i nezaobilazne crvene boje, ali i odnosa dizajnera i tadašnjeg društva naspram onoga što oni zastupaju i predstavljaju.

Poseban segment izložbe čine radovi studenata Visoke škole likovnih i primenjenih umetnosti strukovnih studija u Beogradu, koji pokazuju odnos mlade generacije dizajnera prema ulozi dizajna u društvu danas. 

Posetioci imaju priliku da premijerno pogledaju i sedam intervjua sa značajnim učesnicima jugoslovenske dizajnerske scene, snimljenih u Beogradu i Zagrebu.